Σπουδαιότητα: Ο αστροναύτης πρέπει να διαθέτει θάρρος, ψυχραιμία, ικανότητα να παίρνει πολύ γρήγορα αποφάσεις, εξαιρετική φυσική κατάσταση, αντοχή στην κούραση και άριστο νευρικό σύστημα. Οι σωματικές διαστάσεις και το βάρος του πρέπει να είναι μέσα στα όρια των χώρων διαβίωσης και εργασίας στο διαστημόπλοιο. Η υπευθυνότητα, η πειθαρχεία, η συνέπεια, η ετοιμότητα, η ψυχοσυναισθηματική σταθερότητα και η αποφασιστικότητα είναι απαραίτητα προσόντα. Ακόμη, πρέπει να διαθέτει εξαιρετική αντίληψη του χώρου, του χρόνου και των αποστάσεων και ταχύτατα αντανακλαστικά. Απαιτείται ακόμα δυνατότητα συγκέντρωσης, αυτοκυριαρχία, υπομονή, επιμονή, ευστροφία και διαύγεια πνεύματος. Χρειάζεται να είναι απόλυτα συγκεντρωμένος στον στόχο του, να διαθέτει ενθουσιασμό και φιλοδοξία, και κυρίως να έχει πραγματοποιήσει άρτια και ολοκληρωμένη εκπαίδευση ώστε ν’ ανταποκριθεί και να φέρει σε πέρας μια τόσο σημαντική αποστολή.
Εκπαίδευση: Οι αστροναύτες εκπαιδεύονται στις λεπτομέρειες των λειτουργικών συστημάτων καθώς και για τα πειράματα που πραγματοποιούνται στις αποστολές τους. Επίσης, εκτελούν και τις εκτός οχήματος δραστηριότητες ή τους διαστημικούς περιπάτους. Συνήθως, στο πλήρωμα των διαστημικών αποστολών υπάρχουν και επιστήμονες σε ειδική αποστολή, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για τη διεξαγωγή και την παρακολούθηση πειραμάτων στο διάστημα. Η διαστημική αποστολή σχεδιάζεται επί πολλά χρόνια και οι αστροναύτες πραγματοποιούν διαρκώς ασκήσεις ικανότητας επιτυχούς εκτέλεσης της αποστολής και προσομοιώσεις διαστημικών πτήσεων σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας. Ο εξοπλισμός που χρησιμοποιούν είναι τα διαστημικά σκάφη και διάφορα όργανα και αεροβοηθήματα που βρίσκονται μέσα στο θάλαμο διακυβέρνησης του διαστημοπλοίου, όπως ραντάρ, οθόνες απεικόνισης στοιχείων, συσκευές ασύρματης επικοινωνίας και άλλα. Οι αστροναύτες φορούν ειδικό εξοπλισμό, μάσκες οξυγόνου και ειδικές στολές πτήσης.
Καθήκοντα: Οι αστροναύτες ανάλογα με την εκπαίδευση, τις γνώσεις και τα καθήκοντα που αναλαμβάνουν σε μια αποστολή ονομάζονται πιλότοι ή επιστήμονες. Οι πιλότοι αστροναύτες είναι είτε πιλότοι είτε διοικητές. Κατά τη διάρκεια της πτήσης, ο διοικητής έχει την ευθύνη για το όχημα, το πλήρωμα, την επιτυχία της αποστολής και την ασφάλεια της πτήσης. Ο πιλότος βοηθά τον διοικητή στον έλεγχο και την ενεργοποίηση του οχήματος. Οι πιλότοι είναι αυτοί που κυβερνούν τα διαστημικά λεωφορεία ή τα διαστημόπλοια. Οι ειδικοί αστροναύτες αποστολής συνεργάζονται με το διοικητή και τον πιλότο και έχουν τη γενική ευθύνη για τις διαδικασίες του οχήματος σε περιοχές όπως ο προγραμματισμός της δραστηριότητας των πληρωμάτων, η χρήση αναλώσιμων κ.λπ.