Σπουδαιότητα :Ο ανακριτής πρέπει να διαθέτει σωματική και ψυχική αντοχή, να διακρίνεται για την ερευνητική του διάθεση και ικανότητα, να είναι παρατηρητικός, επινοητικός, μεθοδικός, οργανωτικός, αμερόληπτος και εχέμυθος. Επίσης πρέπει να διακρίνεται για την ευστροφία του, να διαθέτει επιμονή, υπομονή, συνθετική σκέψη, να είναι ψύχραιμος, κοινωνικός, συνεργάσιμος και να έχει ευχέρεια στο γραπτό και προφορικό λόγο.
Απαραίτητες δεξιότητες για την άσκηση του επαγγέλματος θεωρούνται ακόμη η αυτοσυγκέντρωση, η αυτοκυριαρχία, η δυνατή μνήμη, η ικανότητα να αξιολογεί τις πληροφορίες και ο ιδιαίτερος τρόπος προσέγγισης των υποθέσεων που αναλαμβάνει, καθώς και η δυνατότητα παράθεσης και προβολής των νομικών του απόψεων και των επιχειρημάτων του. Το επάγγελμα του θεωρείται δημόσιο λειτούργημα και είναι υποχρεωμένος να συνεργάζεται με τις αστυνομικές αρχές για τη διαλεύκανση αξιόποινων πράξεων, για το σκοπό αυτό χρειάζεται να διαθέτει ικανότητα στις διαπροσωπικές σχέσεις, επικοινωνιακές δεξιότητες, όπως και να ενημερώνεται συνεχώς για τις εξελίξεις στον τομές των δραστηριοτήτων του. Τέλος, η γνώση ξένων γλωσσών και η δεξιότητα στη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή τον διευκολύνει στο έργο του.
Καθήκοντα: Πιο συγκεκριμένα, ο ανακριτής είναι τακτικός δικαστής ο οποίος, μετά από παραγγελία του αρμόδιου εισαγγελέα, αναλαμβάνει να διερευνήσει, να ελέγξει και να ερμηνεύσει όλα τα στοιχεία που μπορούν να αποδείξουν ότι έχει διαπραχθεί αξιόποινη πράξη από τον δράστη ενός εγκλήματος. Για τον σκοπό αυτό συγκεντρώνει όλο το υλικό της κατηγορίας (μαρτυρικές καταθέσεις, έγγραφα, εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης κ.ά) προκειμένου να αποκαλύψει την ταυτότητα του δράστη και να προχωρήσει η ποινική διαδικασία. Επίσης, καλεί τον κατηγορούμενο να απολογηθεί και να αντιτάξει όλους τους υπερασπιστικούς ισχυρισμούς του. Σε περιπτώσεις σοβαρών εγκλημάτων, αν κρίνει ο ανακριτής ότι ο κατηγορούμενος είναι ύποπτος φυγής, ή τον θεωρήσει ικανό να διαπράξει και άλλες αξιόποινες πράξεις, μετά την σύμφωνη γνώμη του εισαγγελέα, εκδίδει εναντίον του ένταλμα προσωρινής κράτησης(προφυλάκιση).
Συνεργάζεται επίσης με πραγματογνώμονες, αστυνομικούς, όπως και άλλους ειδικούς οι οποίοι χρησιμοποιώντας διάφορες μεθόδους και τεχνικές, τον βοηθούν στην προσπάθεια του να ανακαλύψει την ταυτότητα και τα κίνητρα του δράστη. Η εργασία του ανακριτή είναι απαιτητική, δύσκολη και αρκετά σύνθετη. Πρέπει να διαθέτει άρτια νομικά κατάρτιση και να ενημερώνεται συνεχώς για το αντικείμενο της εργασίας του, τις τροπολογίες των νόμων και τη νομολογία γενικότερα. Επειδή τα καθήκοντα του είναι πολλά, απαιτείται συντονισμός και σωστός προγραμματισμός ώστε οι υποθέσεις του να διεκπεραιώνονται εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών.