Σπουδαιότητα: Ο σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού καλό είναι να διαθέτει αγάπη, να αποδέχεται τη διαφορετικότητα του άλλου, να ενδιαφέρεται για τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα, όπως αυτά της ανεργίας και του αποκλεισμού από την αγορά εργασίας. Οφείλει να είναι υπεύθυνος και προσεκτικός στη συμβουλευτική που ασκεί, στην πληροφόρηση που παρέχει για τα ζητήματα εκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης γενικότερα. Δεξιότητες όπως η ενεργητική ακοή, η κατανόηση, η εχεμύθεια, η σαφήνεια, θεωρούνται απαραίτητες για την άσκηση του επαγγέλματος.
Εκπαίδευση: Ο επαγγελματικός προσανατολισμός δεν είναι αυτόνομη επιστήμη και για αυτό το λόγο, δανείζεται στοιχεία από συγγενείς επιστήμες, όπως η Ψυχολογία, η Παιδαγωγική (επιστήμη της αγωγής), η Κοινωνιολογία, και οι Οικονομικές Επιστήμες. Έτσι, όποιος επιθυμεί να ασκήσει το επάγγελμα αυτό, φοιτά σε κάποιες από τις παραπάνω σχολές και στη συνέχεια κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στη Συμβουλευτική και τον Επαγγελματικό Προσανατολισμό. Ο σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού έχει τα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα με τον Κοινωνιολόγο ή τον Ψυχολόγο ανάλογα με το βασικό του πτυχίο.
Καθήκοντα: Ο σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού μπορεί να έχει ως πελάτες νέους που αποφασίζουν για σπουδές, άτομα που χρειάζεται να προσδιορίσουν την επαγγελματική τους καριέρα ή να επιλέξουν επανακατάρτιση, άτομα με ειδικές ανάγκες ή άτομα που κινδυνεύουν από κοινωνικό αποκλεισμό. Επιπλέον, πελάτες του συμβούλου μπορεί να είναι όσοι ενδιαφέρονται να πληροφορηθούν για σπουδές ή την αγορά εργασίας.
Ανάλογα με τις ανάγκες του πελάτη έργο του συμβούλου επαγγελματικού προσανατολισμού, μπορεί να είναι η ενίσχυση της αυτοαντίληψης και αυτογνωσίας του ατόμου, η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης για την επίλυση προβλημάτων, η μετάδοση έγκαιρης και έγκυρης πληροφόρησης πάνω σε εκπαιδευτικά και επαγγελματικά θέματα.
Στην περίπτωση της ενασχόλησής του με τα άτομα που κινδυνεύουν από κοινωνικό αποκλεισμό, όπως είναι οι μετανάστες, οι αποφυλακισμένοι, τα άτομα με ειδικές ανάγκες, αλλά κυρίως οι άνεργοι ή οι γυναίκες αρχηγοί μονογονεϊκών οικογενειών, στόχος του είναι η βοήθεια και η στήριξή τους στη διαδικασία της επαγγελματικής τους ένταξης.
Ο σύμβουλος, χωρίς να κατευθύνει και να καθοδηγεί τον πελάτη σε ορισμένες σπουδές και επαγγέλματα οφείλει να ακολουθεί τη δεοντολογία και να σεβαστεί τις αρχές που διέπουν τον επαγγελματικό προσανατολισμό, δηλαδή, την αρχή της αναγνώρισης της ελεύθερης επιλογής, την αρχή της ατομικότητας και τέλος την τήρηση του απορρήτου.
